Cmentarz św. Wawrzyńca [I] (Kirchhof zu St. Laurentius [I])
LOKALIZACJA
Nekropolia zajmowała północną część placu wytyczonego przebiegiem Selenkestrasse (ulica Ładna), Laurentiusstrasse (ulica Piwna) i Markgrafstrasse (ulica Miła).
HISTORIA NEKROPOLII
Cmentarz parafii katedralnej został poświęcony około 1690 roku. W centrum nekropolii od 1722 roku znajdowała się kaplica cmentarna o konstrukcji szkieletowej pw. św. Wawrzyńca. W latach 90. XVIII wieku teren cmentarny ogrodzono drewnianym parkanem. Ogrodzenie to zastąpiono w 1844 roku innym, zapewne murowanym. Wtedy też w południowo zachodnim narożniku nekropolii powstał dom grabarzy – parterowa murowana budowla na rzucie czworokąta, przykryta czterospadowym dachem. W 1859 roku uzyskano zgodę na postawienie nowej kaplicy. Obiekt ten wybudowano w miejscu zajmowanym dotychczas przez starsze założenie. Neogotycki kościółek, również pod wezwaniem św. Wawrzyńca, wzniesiono według projektu Alexisa Langera. Zachowaną do dziś świątynię poświęcono w końcu 1860 roku.
Od połowy XIX wieku dotychczas rzadko zasiedlone tereny okalające cmentarz zaczęły wypełniać się zabudową o charakterze miejskim. Obszar cmentarza został uszczuplony w tym czasie o pas działek przy granicy nekropolii od strony Laurentiusstrasse (ulica Piwna). W 1866 roku, ze względu na wspomnianą realizację zabudowy miejskiej, cmentarz zamknięto. Na terenie nekropolii – mimo statusu założenia „zamkniętego” – zapewne do początku XX wieku były chowane osoby szczególnie zasłużone dla Kościoła katolickiego i dla Wrocławia. Cmentarz stanowił swoisty, jak to określano w ówczesnej prasie, „panteon” diecezji wrocławskiej. W 1908 roku teren cmentarny przejął wrocławski magistrat, którego decyzją z lipca 1939 roku został ponownie przekazany parafii katedralnej. W końcu 1942 roku na północno wschodnim fragmencie nekropolii wybudowano żelbetonowy naziemny schron przeciwlotniczy usytuowany frontem do Selenkestrasse (ulica Ładna). Cmentarz istniał do 1945 roku. Został przeznaczony do likwidacji po 1945 roku w nieznanym terminie.
Tekst: dr Marek Burak
Opracowanie: Kamilla Jasińska