Cmentarz św. Wawrzyńca [II] (Friedhof zu St. Laurentius [II])
LOKALIZACJA
Cmentarz usytuowany przy Auenstrasse (ulica Odona Bujwida). Od południa ograniczony biegiem Triftstrasse (ulica Sopocka), od północy ogródkami działkowymi (Schrebergärten). Wschodnią granicę pola cmentarnego stanowił wał przeciwpowodziowy przy Starej Odrze.
HISTORIA NEKROPOLII
Nekropolia została otwarta w 1866 roku w związku zamknięciem starszego parafialnego pola pochówkowego (→ cmentarza św. Wawrzyńca [I]). Układ komunikacyjny nowego cmentarza św. Wawrzyńca był związany z wytyczoną ze wschodu na zachód główną aleją cmentarną, przesuniętą w kierunku północnym w stosunku do osi nekropolii. Aleję tę przecinała pod kątem prostym ścieżka biegnąca przez całą długość cmentarza. Wytyczono także ścieżki przy ogrodzeniu wokół całej jego powierzchni. Część północną terenu cmentarnego podzielono na dziewięć nierównych pól w kształcie nieregularnych czworoboków.
Niekonsekwentny układ komunikacyjny był skutkiem dwukrotnego powiększania obszaru cmentarza w końcu XIX wieku. W części południowej nekropolię poszerzono do Triftstrasse (ulica Sopocka), a w części północnej o sąsiednie grunty, z pominięciem znajdującej się na nich zabudowy od strony Auenstrasse (ulica Odona Bujwida). Z lat 70. XIX wieku pochodzi prowadząca na cmentarz ceglana brama z zachowanym do dziś napisem „St. Laurentius” na jej środkowym łęku. Na północ od niej, od strony Auenstrasse (ulica Odona Bujwida), zbudowano w końcu lat 70. XIX wieku murowany dom przedpogrzebowy. Około 1912 roku dostawiono do powstałego wcześniej budynku dom mieszkalny. Nekropolia od 1962 roku pozostaje nieczynna (pochówki odbywają się tylko w grobach rodzinnych), pełniąc funkcje sepulkralne jako cmentarz parafii katedralnej św. Jana Chrzciciela.
Tekst: dr Marek Burak
Opracowanie: Kamilla Jasińska