Nowy cmentarz Zbawiciela i św. Jana (Neuer Friedhof St. Salvator und St. Johannes)
LOKALIZACJA
Cmentarz, położony na południe od → starego cmentarza Zbawiciela i św. Jana, graniczył od wschodu z Zipser Strasse (ulica Spiska).
HISTORIA NEKROPOLII
Otwarty w 1899 roku nowy cmentarz Zbawiciela i św. Jana założono na gruntach o powierzchni 2,50 hektara. W 1906 roku nekropolię znacznie powiększono o 5,5-hektarowy obszar. W 1911 roku, w związku z utworzeniem parafii św. Jana, pojawiła się dwuczłonowa nazwa cmentarza – St. Salvator und St. Johannes (Zbawiciela i św. Jana). W czerwcu 1918 roku, na zebraniu wrocławskich parafii ewangelickich, ponownie rozważano możliwość powiększenia nekropolii. W tym celu parafia kupiła trzy parcele o ogólnej powierzchni 2,48 hektara, należące do wrocławskiego kupca Augusta Leichera. W 1921 roku przez obszar nowego cmentarza Zbawiciela i św. Jana przebijano drogę (obecna ulica Działkowa), uszczuplając powierzchnię grzebalną o 0,26 hektara. Po 1930 roku cmentarz po raz ostatni uległ powiększeniu.
Układ komunikacyjny i rozplanowanie zieleni zaprojektował na przełomie XIX i XX wieku prawdopodobnie Johannes Erbe. Całość – ze swobodnie poprowadzonymi alejami i kwaterami o nieregularnych kształtach – różniła się znacznie od wyglądu starszego cmentarza parafialnego, sąsiadującego z nekropolią od północy. Odmienność tę podkreślały klomby i żywopłoty rozdzielające ścieżki. Groby obsadzono jesiennymi, letnimi lub wiosennymi kwiatami, często różami – kwitnącymi w zależności od pór roku.
Cmentarz nie miał na swoim terenie kaplicy. Początek ceremoniału pogrzebowego odbywał się więc w kaplicy znajdującej się na → starym cmentarzu Zbawiciela i św. Jana. Dopiero w 1935 roku zaproponowano wzniesienie kaplicy na gruntach przyłączonych do nekropolii na początku lat 30. XX wieku. Do realizacji projektu jednak nie doszło. Cmentarz funkcjonował do końca 1945 roku. Nekropolię przeznaczono do likwidacji w 1967 roku.
Tekst: dr Marek Burak
Opracowanie: Kamilla Jasińska